POLA PENGUNDIAN DI PENGKALAN KUBOR YANG DINAMIK
Satu pilihan raya kecil bagi kerusi N.01 Pengkalan Kubor akan diadakan mengisi kekosongan kerana kematian ADUN kerusi berkenaan, Datuk Noor Zahidi Omar pada 20/08/14 lepas. Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR) telah mengumumkan tarikh pengundian pada 25/09/14, kiranya memerlukan pertandingan berdasarkan pencalonan pada hari penamaan calon pada 13/09/14 nanti.
Sejarah 13 kali pilihan raya umum (PRU) campur satu pilihan raya melibatkan Dun Pengkalan Kubor (dulunya Tumpat Barat, kemudian Simpangan, lepas itu Geting) menyaksikan satu dinamik pengundian penduduknya. Pengundi di sini mengikis jenama statik sebagai kubu kuat untuk meletakkan kawasan pilihan raya ini memainkan peranan sebagai sifat dinamik atau pengundian berasaskan suasana dan keadaan.
Tumpat Barat adalah kubu Pas terkuat dalam kawasan Parlimen Tumpat fasa awal pasca kemerdekaan. Sungguhpun Pas berjaya menguasai tiga kerusi Dun dalam kawasan Parlimen Tumpat; Tumpat Barat, Tumpat Tengah dan Tumpat Timor dalam PRU1 (PRU 1959), tetapi Tumpat Tengah dan Tumpat Timor dikuasai UMNO/Perikatan dalam PRU2 (PRU 1964). Dalam PRU3 (PRU 1969) UMNO berjaya mengekalkan kedua-dua kerusi Tumpat Tengah dan Tumpat Timor, di samping merampas kerusi Parlimen Tumpat.
Satu pilihan raya kecil untuk kerusi Tumpat Barat dalam tahun 1972 kerana kematian ADUNnya, Wan Abdullah Wan Salleh. Pas mengekalkan kerusi ini menerusi Che Wil Che Ali. Sebelum Wan Abdullah, ADUN Tumpat Barat ialah Tuan Guru Haji Daud Yusof, untuk dua penggal.
Persempadanan kawasan pilihan raya 1973, mewujudkan kerusi Simpangan menggantikan Tumpat Barat. Dalam PRU4 (PRU 1974) semasa Pas dalam BN, kerusi ini dikekalkan untuk Pas, menjadikannya kerusi tunggal Pas dalam kawasan Parlimen Tumpat. Hussin Abdullah memenangi kerusi ini. Justeru itu, kerusi ini tumpuan Pas meletakkan tokohnya dalam beberapa pilihan raya berikutnya.
Keempat ADUN Tumpat Barat/Simpangan bukan anak jadi kawasan ini. Tuan Guru Haji Daud dari Meranti, Wan Abdullah dari Pasir Pekan, Che Wil dari Ketereh.
Bila Pas disingkir dari BN, ujian pertamanya ialah pilihan raya negeri (PRN) yang diadakan khas, berasingan dengan negeri lain dalam tahun 1978. Di pihak BN dan proksinya Berjasa mengagihkan calon mengikut kategori kawasan. kawasan DUN kubu kuat Pas, BN memberikan Berjasa lawan Pas secara satu lawan satu. Terdapat 12 kerusi seumpama ini. Simpangan adalah termasuk dalam kelompok ini. Berjasa menang semua kerusi kecuali Sering.
Kawasan potensi kuat untuk UMNO/BN menang, diberikan BN lawan Pas secara satu lawan satu, iaitu di 11 kawasan. BN kalah di Manik Urai sahaja. Sementara kerusi kelabu bagi BN, diwujudkan persaingan tiga penjuru BN, Pas dan Berjasa diberi peranan memecahkan undi Pas. 13 kawasan dalam kelompok ini, semuanya dimenangi BN.
Bermula PRU5, menyaksikan kawasan pilihan raya Simpangan bukan lagi kubu kuat Pas. PRU5 juga memperlihatkan benteng terakhir Pas di kawasan Parlimen Tumpat mulai ranap.
Dalam PRU6 (PRU 1982) Berjasa yang menyertai BN, bertanding atas lambang BN, cuma berjaya pertahan 5 kerusi sahaja dari 11 yang dimenanginya dulu. Simpangan adalah satu dari 5 kerusi berkenaan. Tahir Aziz berjaya mempertahankan kerusi kuota Berjasa ini. Pas memenangi 8 kerusi (tidak termasuk yang menang tanpa bertanding) dalam PRU5, iaitu merampas 7 kerusi Berjasa dan 1 kerusi UMNO/BN.
Persempadanan kawasan pilihan raya 1983, menggantikan Simpangan kepada kerusi Geting. Daerah mengundi dan lokaliti tidak banyak berubah. Dalam PRU7 (PRU 1986), BN memberikan kerusi kuota Berjasa ini kepada UMNO, setelah Berjasa mengambil keputusan tidak terlibat dengan pilihan raya, sebagai membantah kelulusan BN menerima permohonan Hamim, sebuah parti serpihan Pas sebagai anngota komponen. BN menang menerusi Mat Nawawi Mat Jusoh.
Gelombang kebangkitan rakyat pertama selepas 13 Mei ialah kesan dari krisis kepimpinan UMNO 1987. Usaha untuk menumbangkan UMNO/BN menerusi kerjasama pilihan raya melalui Pas bersama Parti Semangat 46 serta Berjasa dan Hamim, di samping persefahaman Parti Semangat 46 dengan DAP, PBS dan PRM, dalam PRU8 (1990).
Persefahaman Pas dengan Semangat 46, Berjasa dan Hamim di Kelantan menggunakan formula agihan kerusi 50:50. Semua kerusi dalam Parlimen Pengkalan Chepa (1 kerusi Parlimen dan 3 kerusi DUN) diberikan kepada Pas, sementara semua kerusi dalam Parlimen Gua Musang (1 Parlimen & 3 DUN) diagihkan kepada Semangat 46. Kawasan Parlimen lain: 1 kerusi Parlimen & 1 kerusi negeri untuk Pas dan 2 kerusi negeri kepada Semangat 46-Berjasa-Hamim, atau sebaliknya.
Di samping agihan 50:50, disyaratkan mana-mana kerusi yang dimenangi oleh Pas dalam PRU7 (1986) iaitu 10 kerusi dikekalkan kepada Pas, sementara kerusi-kerusi DUN di mana Pas kalah kepada BN di bawah 500 undi diberikan kepada Pas. Terdapat 8 kerusi DUN, Pas kalah dibawah 500 undi; Geting, Wakaf Baharu, Meranti, Bukit Tuku, Peringat, Gaal, Selising dan Banggol Judah. Tetapi, kerusi Geting diberikan kepada Semangat 46, diganti kerusi Parlimen Tumpat kepada Pas. Atas kaedah tersebut, Semangat 46 memberikan kerusi ini untuk kuota calon Hamim. Dalam PRU8 itu, Hamim yang bertanding atas lambang Semangat 46 menangi kerusi Geting, menerusi Timbalan Presidennya, Dato' Nik Man Nik Mohamad (bekas Menteri Besar Kelantan).
Persempadanan kawasan pilihan raya 1993 menyaksikan perubahan sempadan kawasan pilihan raya negeri Geting. Daerah-daerah mengundi dalam kawasan ini dikurangkan dalam membentuk kawasan pilihan raya baru, Pengkalan Kubor, serta pengecilan kawasan Parlimen Tumpat. Kerusi DUN Wakaf Baharu dikeluarkan dari Parlimen Tumpat dan dimasukkan ke Parlimen Pasir Mas. Justeru itu dibentuk kerusi negeri baru, Pasir Pekan, hasil dari cantuman sebahagian daerah mengundi dalam kawasan pilihan raya Sungai Pinang dan Wakaf Baharu. Persempadanan baru ini menjadikan Parlimen Tumpat dibentuk dari 3 kerusi negeri; Pengkalan Kubor, Kelaboran dan Pasir Pekan.
Daerah mengundi Jubakar Pantai, Kg Baru Nelayan, Terbak, Kg Periok, dan Kelaboran dimasukkan ke dalam kawasan pilihan raya negeri Kelaboran. Daerah-daerah mengundi selebihnya dalam kerusi Geting, membentuk kawasan pilihan raya Pengkalan Kubor.
Perubahan sempadan ini memberikan keuntungan kepada BN, di mana dalam PRU9 (1995) kerusi Pengkalan Kubor dirampas oleh calon UMNO/BN, mengalahkan calon Hamim yang bertanding atas tiket Semangat 46, dengan majoriti 1,298 undi.
Dalam PRU10 (1999) zaman kebangkitan rakyat kali kedua, kesan dari gelombangan Reformasi 1998, kerusi ini ditandingi calon Pas, selepas kerjasama Pas dengan Semangat 46 dan sekutu, terhenti selepas pembubaran Semangat 46 untuk sertai UMNO. Calon Pas menang, menerusi Wan Hussin Wan Ahmad, Imam Mukim Kg Ketil. Beliau gagal pertahan kerusi ini dalam PRU11 (2004) setelah ditewaskan oleh calon BN, Nor Zahidi Omar.
Tradisi bertukar tangan di kalangan parti komponen atau parti dalam pakatan pilihan raya di kerusi Simpangan, kemudian Geting, kemudiannya Pengkalan Kubor berlaku dalam PRU12 (2008), di mana Pas melepaskan kerusi ini kepada PKR. Calon PKR cuma kalah 100 undi sahaja kepada penyandang, Nor Zahidi Omar. Tetapi dalam PRU13 yang lalu, kerusi yang diberikan kepada PKR, tewas dengan majoriti yang lebih besar, 1,736 undi. Majoriti paling tinggi bagi kerusi ini, yang pernah dicapai mana-mana pemenang kerusi ini sejak 50 tahun.
Kerusi ini yang awalnya adalah kubu terkuat Pas di kawasan Tumpat tetapi selepas penyingkiran Pas dari BN dalam tahun 1977, ianya menjadi satu kerusi pilihan raya yang terdedah kepada banyak ketidaktentuan sama ada kepada Pas dan sekutunya atau UMNO dan sekutunya. Biasanya kawasan pilihan raya di Kelantan menjadi perebutan antara Pas dan UMNO, tetapi berlainan di kerusi ini yang asalnya adalah kerusi Tumpat Barat, melibatkan parti-parti serpihan Pas atau serpihan UMNO. Faktor ini menjadikan pengundian di kerusi ini dalam tempoh 50 tahun, tidak menggambarkan senario seterotaip politik Kelantan secara amnya. Kelainan ini menjadikan pemerhatian keputusan pemilih adalah satu perkara yang amat menarik dan keistimewaan tersendiri.
Sejarah 13 kali pilihan raya umum (PRU) campur satu pilihan raya melibatkan Dun Pengkalan Kubor (dulunya Tumpat Barat, kemudian Simpangan, lepas itu Geting) menyaksikan satu dinamik pengundian penduduknya. Pengundi di sini mengikis jenama statik sebagai kubu kuat untuk meletakkan kawasan pilihan raya ini memainkan peranan sebagai sifat dinamik atau pengundian berasaskan suasana dan keadaan.
Tumpat Barat adalah kubu Pas terkuat dalam kawasan Parlimen Tumpat fasa awal pasca kemerdekaan. Sungguhpun Pas berjaya menguasai tiga kerusi Dun dalam kawasan Parlimen Tumpat; Tumpat Barat, Tumpat Tengah dan Tumpat Timor dalam PRU1 (PRU 1959), tetapi Tumpat Tengah dan Tumpat Timor dikuasai UMNO/Perikatan dalam PRU2 (PRU 1964). Dalam PRU3 (PRU 1969) UMNO berjaya mengekalkan kedua-dua kerusi Tumpat Tengah dan Tumpat Timor, di samping merampas kerusi Parlimen Tumpat.
Satu pilihan raya kecil untuk kerusi Tumpat Barat dalam tahun 1972 kerana kematian ADUNnya, Wan Abdullah Wan Salleh. Pas mengekalkan kerusi ini menerusi Che Wil Che Ali. Sebelum Wan Abdullah, ADUN Tumpat Barat ialah Tuan Guru Haji Daud Yusof, untuk dua penggal.
Persempadanan kawasan pilihan raya 1973, mewujudkan kerusi Simpangan menggantikan Tumpat Barat. Dalam PRU4 (PRU 1974) semasa Pas dalam BN, kerusi ini dikekalkan untuk Pas, menjadikannya kerusi tunggal Pas dalam kawasan Parlimen Tumpat. Hussin Abdullah memenangi kerusi ini. Justeru itu, kerusi ini tumpuan Pas meletakkan tokohnya dalam beberapa pilihan raya berikutnya.
Keempat ADUN Tumpat Barat/Simpangan bukan anak jadi kawasan ini. Tuan Guru Haji Daud dari Meranti, Wan Abdullah dari Pasir Pekan, Che Wil dari Ketereh.
Bila Pas disingkir dari BN, ujian pertamanya ialah pilihan raya negeri (PRN) yang diadakan khas, berasingan dengan negeri lain dalam tahun 1978. Di pihak BN dan proksinya Berjasa mengagihkan calon mengikut kategori kawasan. kawasan DUN kubu kuat Pas, BN memberikan Berjasa lawan Pas secara satu lawan satu. Terdapat 12 kerusi seumpama ini. Simpangan adalah termasuk dalam kelompok ini. Berjasa menang semua kerusi kecuali Sering.
Kawasan potensi kuat untuk UMNO/BN menang, diberikan BN lawan Pas secara satu lawan satu, iaitu di 11 kawasan. BN kalah di Manik Urai sahaja. Sementara kerusi kelabu bagi BN, diwujudkan persaingan tiga penjuru BN, Pas dan Berjasa diberi peranan memecahkan undi Pas. 13 kawasan dalam kelompok ini, semuanya dimenangi BN.
Bermula PRU5, menyaksikan kawasan pilihan raya Simpangan bukan lagi kubu kuat Pas. PRU5 juga memperlihatkan benteng terakhir Pas di kawasan Parlimen Tumpat mulai ranap.
Dalam PRU6 (PRU 1982) Berjasa yang menyertai BN, bertanding atas lambang BN, cuma berjaya pertahan 5 kerusi sahaja dari 11 yang dimenanginya dulu. Simpangan adalah satu dari 5 kerusi berkenaan. Tahir Aziz berjaya mempertahankan kerusi kuota Berjasa ini. Pas memenangi 8 kerusi (tidak termasuk yang menang tanpa bertanding) dalam PRU5, iaitu merampas 7 kerusi Berjasa dan 1 kerusi UMNO/BN.
Persempadanan kawasan pilihan raya 1983, menggantikan Simpangan kepada kerusi Geting. Daerah mengundi dan lokaliti tidak banyak berubah. Dalam PRU7 (PRU 1986), BN memberikan kerusi kuota Berjasa ini kepada UMNO, setelah Berjasa mengambil keputusan tidak terlibat dengan pilihan raya, sebagai membantah kelulusan BN menerima permohonan Hamim, sebuah parti serpihan Pas sebagai anngota komponen. BN menang menerusi Mat Nawawi Mat Jusoh.
Gelombang kebangkitan rakyat pertama selepas 13 Mei ialah kesan dari krisis kepimpinan UMNO 1987. Usaha untuk menumbangkan UMNO/BN menerusi kerjasama pilihan raya melalui Pas bersama Parti Semangat 46 serta Berjasa dan Hamim, di samping persefahaman Parti Semangat 46 dengan DAP, PBS dan PRM, dalam PRU8 (1990).
Persefahaman Pas dengan Semangat 46, Berjasa dan Hamim di Kelantan menggunakan formula agihan kerusi 50:50. Semua kerusi dalam Parlimen Pengkalan Chepa (1 kerusi Parlimen dan 3 kerusi DUN) diberikan kepada Pas, sementara semua kerusi dalam Parlimen Gua Musang (1 Parlimen & 3 DUN) diagihkan kepada Semangat 46. Kawasan Parlimen lain: 1 kerusi Parlimen & 1 kerusi negeri untuk Pas dan 2 kerusi negeri kepada Semangat 46-Berjasa-Hamim, atau sebaliknya.
Di samping agihan 50:50, disyaratkan mana-mana kerusi yang dimenangi oleh Pas dalam PRU7 (1986) iaitu 10 kerusi dikekalkan kepada Pas, sementara kerusi-kerusi DUN di mana Pas kalah kepada BN di bawah 500 undi diberikan kepada Pas. Terdapat 8 kerusi DUN, Pas kalah dibawah 500 undi; Geting, Wakaf Baharu, Meranti, Bukit Tuku, Peringat, Gaal, Selising dan Banggol Judah. Tetapi, kerusi Geting diberikan kepada Semangat 46, diganti kerusi Parlimen Tumpat kepada Pas. Atas kaedah tersebut, Semangat 46 memberikan kerusi ini untuk kuota calon Hamim. Dalam PRU8 itu, Hamim yang bertanding atas lambang Semangat 46 menangi kerusi Geting, menerusi Timbalan Presidennya, Dato' Nik Man Nik Mohamad (bekas Menteri Besar Kelantan).
Persempadanan kawasan pilihan raya 1993 menyaksikan perubahan sempadan kawasan pilihan raya negeri Geting. Daerah-daerah mengundi dalam kawasan ini dikurangkan dalam membentuk kawasan pilihan raya baru, Pengkalan Kubor, serta pengecilan kawasan Parlimen Tumpat. Kerusi DUN Wakaf Baharu dikeluarkan dari Parlimen Tumpat dan dimasukkan ke Parlimen Pasir Mas. Justeru itu dibentuk kerusi negeri baru, Pasir Pekan, hasil dari cantuman sebahagian daerah mengundi dalam kawasan pilihan raya Sungai Pinang dan Wakaf Baharu. Persempadanan baru ini menjadikan Parlimen Tumpat dibentuk dari 3 kerusi negeri; Pengkalan Kubor, Kelaboran dan Pasir Pekan.
Daerah mengundi Jubakar Pantai, Kg Baru Nelayan, Terbak, Kg Periok, dan Kelaboran dimasukkan ke dalam kawasan pilihan raya negeri Kelaboran. Daerah-daerah mengundi selebihnya dalam kerusi Geting, membentuk kawasan pilihan raya Pengkalan Kubor.
Perubahan sempadan ini memberikan keuntungan kepada BN, di mana dalam PRU9 (1995) kerusi Pengkalan Kubor dirampas oleh calon UMNO/BN, mengalahkan calon Hamim yang bertanding atas tiket Semangat 46, dengan majoriti 1,298 undi.
Dalam PRU10 (1999) zaman kebangkitan rakyat kali kedua, kesan dari gelombangan Reformasi 1998, kerusi ini ditandingi calon Pas, selepas kerjasama Pas dengan Semangat 46 dan sekutu, terhenti selepas pembubaran Semangat 46 untuk sertai UMNO. Calon Pas menang, menerusi Wan Hussin Wan Ahmad, Imam Mukim Kg Ketil. Beliau gagal pertahan kerusi ini dalam PRU11 (2004) setelah ditewaskan oleh calon BN, Nor Zahidi Omar.
Tradisi bertukar tangan di kalangan parti komponen atau parti dalam pakatan pilihan raya di kerusi Simpangan, kemudian Geting, kemudiannya Pengkalan Kubor berlaku dalam PRU12 (2008), di mana Pas melepaskan kerusi ini kepada PKR. Calon PKR cuma kalah 100 undi sahaja kepada penyandang, Nor Zahidi Omar. Tetapi dalam PRU13 yang lalu, kerusi yang diberikan kepada PKR, tewas dengan majoriti yang lebih besar, 1,736 undi. Majoriti paling tinggi bagi kerusi ini, yang pernah dicapai mana-mana pemenang kerusi ini sejak 50 tahun.
Kerusi ini yang awalnya adalah kubu terkuat Pas di kawasan Tumpat tetapi selepas penyingkiran Pas dari BN dalam tahun 1977, ianya menjadi satu kerusi pilihan raya yang terdedah kepada banyak ketidaktentuan sama ada kepada Pas dan sekutunya atau UMNO dan sekutunya. Biasanya kawasan pilihan raya di Kelantan menjadi perebutan antara Pas dan UMNO, tetapi berlainan di kerusi ini yang asalnya adalah kerusi Tumpat Barat, melibatkan parti-parti serpihan Pas atau serpihan UMNO. Faktor ini menjadikan pengundian di kerusi ini dalam tempoh 50 tahun, tidak menggambarkan senario seterotaip politik Kelantan secara amnya. Kelainan ini menjadikan pemerhatian keputusan pemilih adalah satu perkara yang amat menarik dan keistimewaan tersendiri.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan